Visieontwikkeling

Inhoud

De methodiek visieontwikkeling laat een de leden van een ontwikkelteam in drie stappen komen tot een integrale én haalbare visie waardoor zij zich gedurende hun ontwikkelwerk kunnen laten inspireren. Gangmaker en procesbegeleider daarbij is de bredeschoolcoördinator. Deze methodiek is een aangepaste versie van een instrument ontwikkeld door het Nederlandse SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling).

Werkwijze

Voor de begeleider:

Bij materiaal vind je een uitgebreid stappenplan met tabellen en overzichten. Hier beschrijven we enkel de grote stappen van deze methodiek.

Stap 1 - individueel de gewenste situatie visualiseren

Aan de hand van 10 aspecten (zie materiaal), beschrijven of tekenen de betrokkenen hun visie op de Brede School, vijf jaar na nu. Bij deze opdracht is het van belang om zo volledig mogelijk te zijn, en álle tien aspecten in de eigen visie op de Brede School te verwerken.

Stap 2 - visualisaties uitwisselen en verenigen tot een visie

Op basis van de eigen omschrijving van de gewenste situatie, gaan deelnemers in groepen aan de slag.
Wissel in duo’s, en vervolgens in grotere groepjes, c.q. plenair, je visualisaties uit. Markeer overeenkomsten, bespreek opmerkelijke verschillen - stimuleren ze het ontwikkelwerk of kunnen ze tot verdeeldheid aanleiding geven? Noteer ze dan als aandachtspunt!
Rond de uitwisseling af, door de diverse visualisaties samen te vatten in het raamwerk (zie materiaal).

Stap 3 - de visie checken op integraliteit en haalbaarheid

Een goede gezamenlijke visie stimuleert het samenwerken in de Brede School. Check dus, of de opbrengst van stap 2 echt naar ieders zin is. Zo niet: doe er iets aan óf neem een afbreukrisico voor lief.

Een goede visie doet bovendien recht aan alle besproken aspecten, en staat niet ál te ver af van de praktijk waarmee de ontwikkelaars dagelijks van doen hebben.

Aan de hand van het excell-document (zie materiaal - excell) kan een scan gemaakt worden.
Bekijk daartoe, naar keuze individueel of gezamenlijk, de resultaten van stap 2 per onderwijsaspect in het licht van twee vragen:

1. Hoe wezenlijk anders of nieuw is de ontwikkelvisie met betrekking tot dit aspect?
2. In hoeverre is of wordt die verandering of vernieuwing al opgepikt?

De scan biedt vijf opties om het ambitieniveau van een ontwikkelvisie op onderdelen te beoordelen en vast te leggen, desgewenst digitaal. Deze digitale toepassing levert een webdiagram op dat laat zien hoe ambitieus de ontwikkelvisie uitpakt met betrekking tot de tien aspecten van goed onderwijs, én hoe evenwichtig die ambities zijn.

Bespreek de scanresultaten aan de hand van de volgende vragen:

1. Hoe ambitieus is de ontwikkelvisie? Is de visie voldoende vernieuwend om te kunnen blijven inspireren? En genoeg behoudend om de achterban mee te krijgen?
2. Op welk[e] aspect[en] zou het eerste ontwikkelwerk het best kunnen insteken?
3. Voor welk[e] aspecten is de ontwikkelvisie [te] ambitieus en voor welke te bescheiden? Zijn de diverse ambities voldoende in balans?
4. Tot welke bijstellingen - in de ontwikkelvisie, dan wel de eerste insteek - geven de scan en de bespreking daarvan aanleiding?

Stap 4 - verdere planning

Op basis van de scan (en de visualisatie) wordt al gauw duidelijk hoe de verschillende partners tegenover de ontwikkeling van de Brede School staan.
Bekijk of er een duidelijke (en wenselijke) lijn in het geheel zit. Zijn er uitschieters? Zijn er aspecten waar iedereen het (on)eens is? Neem dit als vertrekpunt om verdere stappen te ondernemen. Dat kan gaan van een inhoudelijke uitwisselingsdag over leren (wat houdt dit in) of evalueren (hoe beoordeel je vaardigheden …) tot het opstarten van een coaching voor begeleiders.

Bronnen

• van der Molen, H., Nammensma, J., van der Ploeg, N., Meijs, L., van ’t Veld, A. Verder met de onderbouw. Handboek onderbouwontwikkeling. Enschede: Nationaal Centrum Leerplanontwikkeling (SLO) - Onderbouw-VO.